Prezydent Nawrocki przejmuje zwierzchnictwo nad Wojskiem Polskim
Prezydent Karol Nawrocki 6 sierpnia 2025 roku podczas uroczystości przejęcia zwierzchnictwa nad Wojskiem Polskim na placu Piłsudskiego w Warszawie powiedział, że Grób Nieznanego Żołnierza jest miejscem szczególnym w polskiej historii i w sercu każdego polskiego żołnierza. To symbol gotowości do walki, cierpienia i poświęcenia za wolną i niepodległą Rzeczpospolitą Polską. Podkreślił także, że jest to symbol śmierci i oddania życia za ojczyznę.
Grób Nieznanego Żołnierza w Warszawie został odsłonięty 2 listopada 1925 roku podczas uroczystej ceremonii pod arkadami kolumnady Pałacu Saskiego na placu Piłsudskiego. Tego dnia złożono w grobie szczątki nieznanego żołnierza, sprowadzone podczas specjalnej ceremonii ze Lwowa. Trumna, zaprojektowana przez rzeźbiarza Stanisława Kazimierza Ostrowskiego, została umieszczona w głębokim grobowcu wewnątrz kolumnady.
Jadwiga Zarugiewiczowa – polska Ormianka – została wybrana do symbolicznego wyboru trumny Nieznanego Żołnierza przede wszystkim ze względu na swoją osobistą tragedię i silne powiązanie z walkami o niepodległość Polski. Była matką Konstantego Zarugiewicza, młodego żołnierza-ochotnika, który zginął bohatersko w bitwie pod Zadwórzem (zwanej Polskimi Termopilami) w 1920 roku, a którego ciało nigdy nie zostało odnalezione.
Ta osobista strata oraz fakt, że była matką poległego na polu chwały syna, uczyniły z niej symboliczną postać matki wszystkich nieznanych żołnierzy, którzy oddali życie za ojczyznę, a pozostali anonimowi. W 1925 roku, gdy organizowano pochówek Nieznanego Żołnierza w Warszawie, to właśnie Jadwiga została wybrana, by spośród trzech trumien ekshumowanych ze Lwowa wybrać tę, która miała zostać uroczyście przewieziona do stolicy i złożona w Grobie Nieznanego Żołnierza.
Jej wybór miał głębokie znaczenie symboliczne: jako matka, która straciła syna w walce o niepodległość, stała się matką chrzestną wszystkich nieznanych bohaterów Wojska Polskiego. Wybór trumny dokonany przez nią — kobietę pogrążoną w żałobie — miał oddać hołd wszystkim poległym, niezależnie od stopnia czy formacji, a jednocześnie podkreślić osobisty wymiar tej ofiary.
Jadwiga Zarugiewiczowa to niezwykła postać, znana jako symboliczna Matka Nieznanego Żołnierza. Urodziła się w 1878 roku w Kutach, w rodzinie polskich Ormian. Wyszła za mąż za Andrzeja Zarugiewicza, z którym miała czworo dzieci, w tym syna Konstantego, który zginął w wieku 19 lat.
Jej życie i los stały się symbolem ofiary i matczynej troski o nieznanych żołnierzy, którzy oddali życie za ojczyznę. W 2011 roku odsłonięto tablicę pamiątkową ku jej czci na froncie budynku Dowództwa Garnizonu Warszawa, a w 2016 roku prochy Jadwigi Zarugiewiczowej przeniesiono na Cmentarz Wojskowy na Powązkach, gdzie spoczywają również polscy żołnierze polegli w latach 1919-1920. Za wybitne zasługi w pielęgnowaniu pamięci o tych bohaterach została pośmiertnie odznaczona Krzyżem Kawalerskim Orderu Odrodzenia Polski.
Jadwiga Zarugiewiczowa to postać pełna symboliki – matka, która mimo osobistej tragedii stała się opiekunką pamięci o poległych, a jej wybór żołnierza stał się uniwersalnym znakiem pamięci i szacunku dla tych, którzy oddali życie za wolność Polski. Jej historia jest również piękną lekcją miłości, poświęcenia i patriotyzmu, która zasługuje na pamięć i upamiętnienie w każdym domu i sercu.
Źródła:
- https://wiki.ormianie.pl/index.php?title=Jadwiga_Zarugiewicz
- https://www.wojsko-polskie.pl/dgw/articles/aktualnosci-w/2020-05-26n-matki-nieznanego/
- https://www.youtube.com/watch?v=RxB6J1uRozo
